Ποιος είναι ο αποδιοπομπαίος τράγος;
ή αλλιώς «παιδί για μαστίγωμα»
Τι σημαίνει όμως η έκφραση «αποδιοπομπαίος τράγος» (ή αλλιώς «παιδί για μαστίγωμα») και από πού προήλθε; Εξιλαστήριο θύμα Η έκφραση «αποδιοπομπαίος τράγος» προέρχεται από την Παλαιά Διαθήκη και αναφέρεται στο έθιμο του εξιλαστήριου θύματος, το οποίο τηρούσαν οι Ισραηλίτες της εποχής: Επέλεγαν ένα κριάρι και το θυσίαζαν στον βωμό εναποθέτοντας σε αυτό όλες τις αμαρτίες και τις κακοτυχίες της φυλής. Έτσι απαλλάσσονταν συμβολικά από ό,τι κακό κουβαλούσαν στη ζωή τους. Σύμφωνα με άλλη απόδοση της τελετής, υπήρχαν δύο κριάρια: Έσφαζαν ένα προς τιμήν του Κυρίου και στο άλλο φόρτωναν τις αμαρτίες τους διώχνοντάς το να χαθεί στην έρημο. Η τακτική αυτή όμως έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα. Η εκδίωξη των δεινών μέσω της μεταφοράς τους (με μαγικό τρόπο) σε άλλα πρόσωπα, ζώα, φυτά ή ακόμα και άψυχα αντικείμενα ευδοκίμησε στην αρχαία Αίγυπτο (με το αποδιοπομπαίο γαϊδούρι), τη Βαβυλωνία και τη Ρώμη, ενώ τη γνώριζαν και οι Άραβες. Ακόμα και στην αρχαία Ελλάδα, για να διώξουν την πείνα από ένα σπίτι και να εξασφαλίσουν την ευημερία, χτυπούσαν έναν σκλάβο με κλαδιά λυγαριάς και τον απέπεμπαν φωνάζοντάς του «Έξω (εσύ) με την πείνα και μέσα (εμείς) με ευημερία και υγεία». Παιδί για μαστίγωμα Η ίδια τακτική επεκτάθηκε (με διαφορετικό τρόπο) στην Αγγλία του 15ου και 16ου αιώνα. Οι νεαροί πρίγκιπες μεγάλωναν έχοντας πάντα δίπλα τους ένα νεαρό αγόρι, το επονομαζόμενο «παιδί για μαστίγωμα» (Whipping Boy). Οι αρμοδιότητες του νεαρού – ο οποίος ήταν εκλεκτός γόνος, αναθρεμμένος μαζί με το βασιλόπουλο από την ημέρα γέννησής του – ήταν συγκεκριμένες: Όταν ο πρίγκιπας συμπεριφερόταν άσχημα ή παραμελούσε την εκπαίδευσή του, θα έπρεπε κανονικά να τιμωρηθεί. Όμως χάρη στην ελέω Θεού βασιλεία (τη θεωρία ότι ο βασιλιάς έχει διοριστεί από τον Θεό) δεν επιτρεπόταν να ασκηθεί οποιαδήποτε τιμωρία στο πριγκιπικό βλαστάρι. Για να μπορέσει λοιπόν να συνετιστεί το βασιλόπουλο για κάθε παράπτωμα που διέπραττε, στη θέση του τιμωρούνταν (με μαστίγωμα ή ξυλοδαρμό) ο νεαρός φίλος του. Υπήρχε μάλιστα η πεποίθηση ότι ο ισχυρός δεσμός που αναπτυσσόταν συνήθως μεταξύ του αποδιοπομπαίου νεαρού και του πρίγκιπα αύξανε δραματικά την αποτελεσματικότητα της τιμωρίας, ώστε ο πρίγκιπας να μην επαναλάβει τα λάθη του. Στην ουσία επρόκειτο για ένα είδος επαγγέλματος της εποχής, που υποσχόταν την κοινωνική άνοδο του υπομονετικού νέου!
Via
Τι σημαίνει όμως η έκφραση «αποδιοπομπαίος τράγος» (ή αλλιώς «παιδί για μαστίγωμα») και από πού προήλθε; Εξιλαστήριο θύμα Η έκφραση «αποδιοπομπαίος τράγος» προέρχεται από την Παλαιά Διαθήκη και αναφέρεται στο έθιμο του εξιλαστήριου θύματος, το οποίο τηρούσαν οι Ισραηλίτες της εποχής: Επέλεγαν ένα κριάρι και το θυσίαζαν στον βωμό εναποθέτοντας σε αυτό όλες τις αμαρτίες και τις κακοτυχίες της φυλής. Έτσι απαλλάσσονταν συμβολικά από ό,τι κακό κουβαλούσαν στη ζωή τους. Σύμφωνα με άλλη απόδοση της τελετής, υπήρχαν δύο κριάρια: Έσφαζαν ένα προς τιμήν του Κυρίου και στο άλλο φόρτωναν τις αμαρτίες τους διώχνοντάς το να χαθεί στην έρημο. Η τακτική αυτή όμως έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα. Η εκδίωξη των δεινών μέσω της μεταφοράς τους (με μαγικό τρόπο) σε άλλα πρόσωπα, ζώα, φυτά ή ακόμα και άψυχα αντικείμενα ευδοκίμησε στην αρχαία Αίγυπτο (με το αποδιοπομπαίο γαϊδούρι), τη Βαβυλωνία και τη Ρώμη, ενώ τη γνώριζαν και οι Άραβες. Ακόμα και στην αρχαία Ελλάδα, για να διώξουν την πείνα από ένα σπίτι και να εξασφαλίσουν την ευημερία, χτυπούσαν έναν σκλάβο με κλαδιά λυγαριάς και τον απέπεμπαν φωνάζοντάς του «Έξω (εσύ) με την πείνα και μέσα (εμείς) με ευημερία και υγεία». Παιδί για μαστίγωμα Η ίδια τακτική επεκτάθηκε (με διαφορετικό τρόπο) στην Αγγλία του 15ου και 16ου αιώνα. Οι νεαροί πρίγκιπες μεγάλωναν έχοντας πάντα δίπλα τους ένα νεαρό αγόρι, το επονομαζόμενο «παιδί για μαστίγωμα» (Whipping Boy). Οι αρμοδιότητες του νεαρού – ο οποίος ήταν εκλεκτός γόνος, αναθρεμμένος μαζί με το βασιλόπουλο από την ημέρα γέννησής του – ήταν συγκεκριμένες: Όταν ο πρίγκιπας συμπεριφερόταν άσχημα ή παραμελούσε την εκπαίδευσή του, θα έπρεπε κανονικά να τιμωρηθεί. Όμως χάρη στην ελέω Θεού βασιλεία (τη θεωρία ότι ο βασιλιάς έχει διοριστεί από τον Θεό) δεν επιτρεπόταν να ασκηθεί οποιαδήποτε τιμωρία στο πριγκιπικό βλαστάρι. Για να μπορέσει λοιπόν να συνετιστεί το βασιλόπουλο για κάθε παράπτωμα που διέπραττε, στη θέση του τιμωρούνταν (με μαστίγωμα ή ξυλοδαρμό) ο νεαρός φίλος του. Υπήρχε μάλιστα η πεποίθηση ότι ο ισχυρός δεσμός που αναπτυσσόταν συνήθως μεταξύ του αποδιοπομπαίου νεαρού και του πρίγκιπα αύξανε δραματικά την αποτελεσματικότητα της τιμωρίας, ώστε ο πρίγκιπας να μην επαναλάβει τα λάθη του. Στην ουσία επρόκειτο για ένα είδος επαγγέλματος της εποχής, που υποσχόταν την κοινωνική άνοδο του υπομονετικού νέου!
Via
Post A Comment
Δεν υπάρχουν σχόλια :